بررسی خصوصیات پوشش گیاهی وخاک ، برای تعیین معیارهای تشخیص بیابانزایی، در دو ناحیه از استان یزد

برای انجام این مطالعه دو ناحیه در استان یزد انتخاب شد تا با بررسی خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در مسیر ترانسکتهایی از ارتفاعات تا کویر و تغییرات این خصوصیات نسبت به عوامل مخرب ، شاخصهای مناسب نشان دهنده تخریب مشخص گردد. برای اینکار خصوصیات مختلف پوشش گیاهی شامل تاج پوشش ، تراکم، زادآوری قطر متوسط بوته و رشد سالیانه در محلهایی که تغییر تیپ ظاهری پوشش گیاهی و تخریب مشاهده می شد مورد بررسی قرار گرفت . بررسی در این محلها، خصوصیات مختلف سطح، از جمله ارتفاع رسوبات بادی پای بوته ها، میزان سله، آشفتگی، سنگریزه و لاش و لاشبرگ را نیز شامل شده است . نتایج حاصل از این بررسی در ترانسکتهای دهشیر وچاهک هرات نشان می دهد که پوشش کل گیاهی بهترین معیار برای ارزیابی تخریب شدید وکاهش پتانسیل یک منطقه است . پوشش و تراکم گونه خوشخوراک نیز معیارهای خوبی برای تخریب می باشند. البته تراکم در این مورد برتری دارد چون کاهش پوشش ممکن است به خاطر چرای فصلی یا عوامل دیگری باشد. در صورتی که کم شدن تعداد پایه نشانه فشار زیاد به محیط می باشد. علاوه براین نسبت گونه های مهاجم به گونه های مرغوب نیز نشان دهنده میزان تخریب است . نسبت پوشش به تراکم گونه خوشخوراک می تواند نشان دهنده تخریب فعلی باشد. البته این شاخص بستگی به وضعیت سنی و فاصله گونه ها از یکدیگر دارد و باید با آنها بررسی شود. گروه بندی سنی گونه های مرغوب تا حدودی نشان دهنده زمان تخریب است . درصد بالای گونه های مسن نشانگر تخریب در گذشته نزدیک می باشد که اگر همراه با عدم زادآوری کامل گونه خوشخوراک و یا گونه مربوط به کلیماکس باشد می تواند از دلایل مهم سیر قهقرایی، تخریب و بیابانزایی بحساب آید. از خصوصیات سطحی خاک ،شفتگی با مناطق تخریب شده هماهنگی دارد که صرفا" نشانگر تخریب فعلی می باشد. برای نتیجه گیری از سایر خصوصیات سطح خاک احتیاج به مطالعات دقیق تر می باشد. این مطالعه با هدف کلی تعیین شاخصهای مناسب بیابانزایی در مناطق خشک ایران مرکزی انجام شده است و طبیعی است که شاخصهای معرفی شده در این دو ناحیه گویای کل منطقه ایران مرکزی نیست و امکان تایید و یا رد آنها وجود دارد. با مطالعاتی که در مناطق دیگر و با پارامترهای بیشتر در رشته بیابانزدایی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان در حال بررسی است .